18 maja 2020

Zapalenie mieszka włosowego – rozpoznanie i sposoby leczenia

Charakterystyczne grudki lub krostki na rękach, klatce piersiowej a czasem na pachwinach czy wzgórku łonowym mogą być oznaką zapalenia mieszka włosowego. Ta przypadłość jest wywołana przez baterie, przenikające w głąb mieszka włosowego lub przez ujście gruczołu łojowego. Zapalenie mieszka włosowego najczęściej pojawia się w miejscach na ciele narażonych na częste otarcia skóry np. na karku bądź pachwinach. W niniejszym artykule zawarłam kluczowe informacje na temat tego zakażenia, które pomogą ci je rozpoznać a także poddać się odpowiedniemu leczeniu.

Czym są mieszki włosowe?

Mieszki włosowe są strukturą nazywaną przydatkami skóry. Posiadają rurkowaty kształt i to właśnie w nich wyrastają włosy. Mieszki włosowe umiejscowione w powierzchniowej warstwie skóry właściwej, zaś ich ujście znajduje się na powierzchni. W przypadku ich uszkodzenia, kosmetykami bądź depilacją do mieszków mogą przedostawać się bakterie, które następnie się mnożą. W wyniku obrony organizmu przed tym procesem mamy do czynienia z zapaleniem mieszka włosowego.

Zapalenie mieszka włosowego – co to jest?

Za zapalenie mieszka włosowego uznaje się formę zarażenia gronkowcem. Głównym jego objawem są czerwone krostki lub grudki widoczne na skórze, najczęściej po goleniu. Zapalenie mieszków włosowych może przebiegać na poziomie powierzchniowym lub głębokim, zawsze jednak powodem jej wystąpienia są bakterie. Na ryzyko stanu zapalnego narażone są te partie skóry, które są często ocierane. Nie należy lekceważyć zakażenia, gdyż nieleczone może prowadzić do wystąpienia czyraka lub figówki.

Przyczyny zapalenia mieszka włosowego

Zapalenie mieszków włosowych występuje w dwóch odmianach bezpośrednich:

  • nieinfekcyjnej – stan zapalny niezwiązany z wniknięciem patogenu. Jego powstanie jest związane z używaniem wszelkiego rodzaju preparatów kosmetycznych, przede wszystkim zawierające glikokortykosteroidy oraz kortykotropinę. Innymi przyczynami nieinfekcyjnymi mogą być wystające włoski.
  • infekcyjnej – najczęściej występujący stan zapalny, wywołany najczęściej przez gronkowca złocistego lub paciorkowca ropnego. Bakterie te są obecna w naszych błonach śluzowych i wnikają w głąb mieszka włosowego w przypadku obniżonej odporności.

Zapalenie może pojawić się również poprzez czynniki niebezpośrednie. Do najważniejszych należy częsta depilacja mechaniczna delikatnych miejsc oraz ich ocieranie o odzież. Dodatkowym źródłem występowania stanów zapalnych może być stosowanie zbyt dużej ilości kosmetyków zawierających barwniki i komponenty zapachowe. Ponadto, na zapalenie mieszka włosowego są narażone osoby otyłe, nadmiernie się pocące oraz te, które mają niski stopień odporności.

Zapalenie mieszka włosowego – objawy

Najbardziej charakterystycznym wyznacznikiem występowania zapalenia mieszka włosowego jest obecność zapalnego guzka lub krostki, który otacza włos. Co prawda, zainfekowany włos można szybko wyrwać, niemniej nie spowoduje to równie skutecznego usunięcia zakażenia. Zapalenie zazwyczaj powraca, gdyż głównie występuje w formie przewlekłej, zwanej figówką.

W formie przewlekłej zapalenie mieszka włosowego obejmuje głębsze warstwy skóry tworząc jednocześnie guza. Jeśli przekracza on 2 cm, zmiana skórna przyjmuje postać czyraka. Po jakimś czasie, centralna część narośli oddziela się od reszty tworząc czopa ropnego. Ponadto, czyraki mogą się grupować, przyjmując formę gromadną. Tego typu zmiany zachodzą w tkance podskórnej, więc są znacznie poważniejsze i wymagają leczenia chirurgicznego.

Jak uniknąć zapalenia mieszka włosowego?

Podstawowym czynnikiem, o który należy zadbać celem uniknięcia zapalenia mieszka włosowego jest odpowiednia higiena. Doskonałym rozwiązaniem mogą okazać się żele i mydła antybakteryjne oraz regularny peeling skóry. Jednym z ważniejszych składników zalecanych w tym celu jest mocznik, ułatwiający zmiękczanie naskórka i zmniejszający ryzyko zatkania ujścia mieszka przez martwą tkankę naskórka. Aby uniknąć zakażenia warto także przed każdą depilacją zdezynfekować maszynkę lub depilator. Można także rozważyć zastosowanie innego rodzaju depilacji np. laserowej, która równie skutecznie usuwa wrastające włoski.

Jak leczyć zapalenie mieszka włosowego?

Dezynfekcja

Jest to podstawowy sposób nie tylko na uniknięcie zakażenia, ale także na jego nierozprzestrzenianie, jeśli już się pojawiło. Przez każdorazowym użyciem powinno się dokonać dezynfekcji sprzętu, który ma posłużyć nam do golenia. Czyszczenie ostrza za pomocą spirytusu salicylowego bądź wody utlenionej jest nie tylko wygodne, ale również tanie. Obie substancje można uzyskać w aptece bez recepty.

Antybiotyki

Największą skuteczność w kontekście walki z zakażeniem wykazują antybiotyki. Występują w dwóch rodzajach: ogólnoustrojowych, czyli w formie tabletek oraz w miejscowej, pod postacią maści. Zazwyczaj maść zawiera związki antybakteryjne np. fusydynian sodu i należy nakładać ją na zakażone miejsce 2-3 razy dziennie. W przypadku wystąpienia na skórze czyraka, przed położeniem maści należy zdezynfekować skórę i nakładać na nią kompresy rozgrzewające. Dzięki temu można uniknąć samodzielnego wycieku treści zmiany. Jednocześnie wskazuje się, iż w przypadku wystąpienia czyraka nie wolno go wyciskać, gdyż grozi to dalszym rozprzestrzenianiem się zakażenia.

Kosmetyki naturalne

Po zakończeniu około tygodniowej kuracji antybiotykiem, stany zapalne powinny zniknąć. Warto wówczas skorzystać z kosmetyków z dodatkiem naturalnych ziół i związków, aby uniknąć ich wystąpienia w przyszłości. Oto lista kilku przydatnych roślin w kontekście przeciwdziałania nawrotom zapalenia mieszka włosowego:

  • szałwia – wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne
  • rumianek – działa łagodząco i odkażająco
  • pokrzywa – regeneruje i odkaża naskórek a także jest bakteriostatyczna 
  • nagietek lekarski – przyspiesza gojenie się ran, koi, sprawdza się świetnie w przypadku stanów zapalnych pochwy

Domowe sposoby

Podczas kuracji zaleca się nieużywanie preparatów natłuszczających skórę produkowanych na bazie wazeliny. Można za to korzystać z kremów. Dodatkowo, kuracje doskonale wspomoże oczyszczanie skóry 2-3 razy dziennie spirytusem salicylowo-rezorcynowym. Po kuracji poleca się korzystanie z peelingów oraz kosmetyków z dodatkiem mącznika, aby zapobiec nawrotom zapalenia.

Powiązane treści